Is een accountant aansprakelijk voor het uitvoeren van de jaarlijkse verrekening van het inkomen/vermogen?

In veel huwelijkse voorwaarden die stellen hebben opgemaakt komen we een periodiek verrekenbeding tegen. Het periodiek verrekenbeding kan om verschillende redenen zijn opgenomen, bijvoorbeeld ter bescherming van het vermogen van de niet-ondernemer.

We zien in de praktijk dat er niet altijd een werkelijke verrekening plaatsvindt. Dit kan ertoe leiden dat er bij echtscheiding verdeeld moet worden als ware al het vermogen gemeenschappelijk of volgens een finaal verrekenbeding. Dit is in veel gevallen niet alleen ongewenst, maar kan ook praktisch tot problemen leiden. Denk hierbij aan gevallen waar het vermogen vast zit in bijvoorbeeld een onderneming en/of de voormalig echtelijke woning.

ZELF VERANTWOORDELIJK

Echtgenoten zijn in principe zelf verantwoordelijk voor de jaarlijkse verrekening, zij zijn immers de huwelijkse voorwaarden met elkaar aangegaan. Toch draagt ook de adviseur, of in dit geval de accountant, enige verantwoordelijkheid, zo blijkt uit de beslissing van de Accountantskamer van 22 november 2019.

Voordat ik in ga op gevolgen voor de adviseur, sta ik eerst kort stil bij de feiten uit de tuchtzaak. Een ondernemer had zijn (voormalige) accountant gedagvaard. De ondernemer was onder huwelijkse voorwaarden gehuwd in 1995. In 2006 was de ondernemer klant geworden bij het betreffende accountantskantoor waarbij er in de opdrachtbevestiging was overeengekomen tot de volgende werkzaamheden: het opmaken van een jaarrekening, het opmaken van de aangifte inkomstenbelasting van de ondernemer en zijn echtgenote en het opstellen van een verrekening overzicht op grond van de huwelijkse voorwaarden.

Bij aanvang van de opdracht heeft de accountant een opstelling gemaakt van het te verrekenen vermogen in de jaren 2003 – 2005. Vervolgens heeft de accountant jaarlijks het jaarwerk en de aangifte inkomstenbelasting met de ondernemer besproken, er is echter nooit gesproken over de jaarlijkse verrekening volgens de huwelijkse voorwaarden. Uiteindelijk heeft de accountant in 2012 de verrekening over de jaren 2004 – 2010 opgemaakt. Begin 2016 heeft de accountant de verrekening over de jaren 2011 – 2015 opgemaakt.

In 2015 heeft de ondernemer een echtscheidingsprocedure in gang gezet. Tussen de ondernemer en zijn echtgenote ontstond discussie over de wijze waarop de accountant de verrekening heeft uitgewerkt. Uiteindelijk heeft dit ertoe geleid dat er bij echtscheiding verdeeld is alsof er een finaal verrekenbeding was overeengekomen in de huwelijkse voorwaarden.

OORDEEL ACCOUNTANTSKAMER

De ondernemer heeft de accountant aansprakelijk gesteld voor de door hem geleden schade en een zaak aanhangig gemaakt bij de Accountantskamer. De Accountantskamer oordeelt dat de plicht te verrekenen volgens de huwelijkse voorwaarden altijd een verplichting is die op de schouders van de echtgenoten zelf rust. Wel draagt de accountant een zekere plicht ze te informeren van de mogelijke gevolgen van het niet uitvoeren van de jaarlijkse verrekening van de huwelijkse voorwaarden. Ook wordt het de accountant aangerekend dat hij de verrekening niet jaarlijks had opgemaakt en dat hij het dossier niet op orde had. Zo had hij geen door de ondernemer en zijn echtgenote getekende versie van de verrekening die hij had opgesteld.

De Accountantskamer rekent de accountant bovenstaande feiten zwaar aan en heeft hiervoor een maatregel van berisping opgelegd.

VASTLEGGEN

Als accountant is het verstandig de periodieke verrekening goed in het dossier vast te leggen en uw cliënten regulier te informeren over de gevolgen van het niet uitoefenen van de jaarlijkse verrekening. Wanneer met cliënten is afgesproken het jaarlijks te verrekenen bedrag in kaart te brengen, zorg dan dat u dit doet volgens de bepaling in de huwelijkse voorwaarden.

Met het tijdig informeren en het op juiste wijze berekenen van het jaarlijks te verrekenen bedrag wordt niet alleen ellende voor de echtgenoten maar ook voor de accountant voorkomen.