Problematiek rondom vererving binnen samengesteld gezin

In deze update nemen we u mee in de problematiek rondom de vererving binnen een samengesteld gezin. Begin juli 2022 heeft de Rechtbank Gelderland zich uitgesproken over een situatie die met een kritische blik van een adviseur en/of notaris voorkomen had kunnen worden.

Situatieschets
Mevrouw was in een gemeenschap van goederen gehuwd met haar man. Uit dit huwelijk zijn drie dochters geboren. Meneer en mevrouw hebben beiden een testament op laten maken, waarin zij de toenmalige ouderlijke boedelverdeling volgden. Toen de man kwam te overlijden, erfden de dochters ieder hun erfdeel in de vorm van een vordering op de vrouw.

De vrouw is enige tijd na het overlijden van haar man een geregistreerd partnerschap aangegaan met een nieuwe partner. Haar nieuwe partner had ook twee kinderen uit een eerder huwelijk. Beide gezinnen vormden vanaf dat moment een samengesteld gezin. De gezinssituatie was dusdanig goed, dat de man en vrouw naast hun eigen kinderen, ook elkaars kinderen als erfgenamen opnamen in hun testamenten.

Na enige tijd komt de vrouw te overlijden. Met het overlijden van de vrouw is de vordering van haar eigen kinderen uit het overlijden van hun vader, opeisbaar. De waarde van de vordering wordt vastgesteld op € 17.500 per kind. Het resterende vermogen van de vrouw vormt haar nalatenschap en komt toe aan haar erfgenamen, haar eigen kinderen en stiefkinderen. Zij krijgen het geld wederom niet direct in handen, maar erven dat in de vorm van een vordering op hun (stief-)vader. De erfdelen van alle vijf de kinderen zijn voor ieder gelijk.

Na het overlijden van de vrouw, komen haar drie dochters er via een brief van de notaris en bijgevoegde conceptakten achter, dat hun stiefvader zijn testament aan wil laten passen. Hij wil zijn drie stiefdochters uit zijn testament halen en enkel zijn eigen kinderen als erfgenaam aanwijzen. Op deze manier zou de man de dochters van de vrouw tekortdoen, maar bovenal de wens van de overleden vrouw niet nakomen. Immers, ze hebben de testamenten voor haar overlijden zodanig ingericht, dat ieder kind na beide overlijdens even veel vermogen in handen zouden krijgen.

De dochters van de vrouw dienen een vordering in bij de rechtbank. Zij verzoeken om een wijziging van de rechtsgevolgen van het testament van hun moeder, zodat de kinderen van hun stiefvader daar geen rechten meer aan kunnen ontlenen. Met andere woorden: ze willen de kinderen van hun stiefvader uit het testament van hun moeder halen. De dochters zijn van mening dat de vrouw haar stiefkinderen niet tot erfgenaam zou hebben benoemd, als zij had geweten dat de man na haar overlijden haar kinderen uit zijn testament zou halen.

De man ontkent dat hij zijn testament heeft laten wijzigen of de intentie had tot het wijzigen ervan.

Uitspraak Rechtbank
De rechtbank gaat niet mee in de gedachtegang van de dochters. Een testament is een uiterste wilsbeschikking en is van dwingend recht. Daar kan niet ‘zomaar’ van afgeweken worden. In de situatie van de dochters zou van de uiterste wilsbeschikking afgeweken kunnen worden als deze door dwaling en een onjuiste veronderstelling tot stand gekomen is. Daar is in deze situatie geen sprake van.

De vrouw heeft niet in haar testament gesteld dat zij er van uit zou gaan dat haar partner zijn testament niet zou wijzigen en haar kinderen uit zijn testament zou halen. Daarnaast heeft ze niet op laten nemen dat ze haar stiefkinderen als erfgenaam aangewezen heeft, omdat haar partner haar kinderen als erfgenaam opgenomen heeft.

De rechtbank wijst de vordering van de dochters af.

Praktijk
Uit de hierboven geschetste situatie blijkt dat het goed is om stil te staan bij het ‘wat als?’.  Helaas zien we in de praktijk vaak dat samengestelde gezinnen uiteenvallen op het moment dat de verbindende ouder wegvalt. Laat uw wensen zodanig vastleggen, dat uw dierbaren bij uw overlijden niet voor dergelijke situaties komen te staan. Wilt u weten hoe? Wij kijken graag met u mee! Neem hiervoor contact met ons op.