Huwelijk nietig verklaard bij dementerende vrouw

Recent is er in Hoger Beroep een uitspraak gedaan in een zaak waarin het huwelijk van een dementerende vrouw door Rechtbank Zeeland – West Brabant nietig is verklaard.

De zaak gaat over een nietigverklaring van een huwelijk tussen een 70-jarige dementerende vrouw en een 15 jaar jongere man. De vrouw trouwde overhaast in gemeenschap van goederen met de man. Het huwelijk werd in het geheim voltrokken. Het contact met haar dochters werd verbroken en vervolgens onterfde ze haar dochters. De dochters vonden dit een onterechte keuze, omdat hun moeder tijdens het aangaan van het huwelijk al aan dementie leed.

Volgens de rechtbank leed de vrouw aan een geestelijke stoornis tijdens de huwelijksvoltrekking, waardoor zij niet in staat was om haar eigen belangen goed in te schatten en de betekenis van haar verklaring bij het huwelijk te begrijpen.

De rechtbank heeft het huwelijk van de vrouw met terugwerkende kracht nietig verklaard. Alle gevolgen worden teruggedraaid tot de trouwdatum. Zo is er juridisch gezien dus nooit een overeenkomst geweest. De rechtbank is tot deze beslissing gekomen op basis van een onderzoek naar de feiten en een door een geriater opgemaakt deskundigenrapport. Uit onderzoek naar de feiten bleek dat de man tijdens de huwelijksvoltrekking niet ter goeder was en via het huwelijk uit was op het geld van de vrouw. Pas na voltrekking van het huwelijk heeft de man zich actief ingezet voor hulpverlening aan de vrouw. Daarbij bleek uit een deskundigenrapport dat de vrouw op moment van de huwelijksvoltrekking al dement en wilsonbekwaam was.

In 2016 was het de eerste keer in Nederland dat familieleden een huwelijk nietig lieten verklaren wegens dementie. In het Burgerlijk Wetboek is opgenomen dat naast de echtgenoten, ook bloedverwanten, mensen die een ‘onmiddellijk rechtsbelang’ hebben en het Openbaar Ministerie verzoek kunnen doen tot een nietigverklaring. In zaken rondom erfenissen wordt wel vaker door familieleden bij de rechter verzocht om een testament nietig te laten verklaren wegens dementie. Hier wordt door de rechtbank vooral gelet op het begrip ‘wilsonbekwaamheid’. Belangrijk is dus dat in het onderzoek hiernaar gekeken wordt.