Na rouw ook berouw?

Na het overlijden van onze dierbaren breekt vaak een zware emotionele periode aan. Er komt veel op de nabestaanden af. Zo moet er niet alleen praktisch een hoop geregeld worden voor een begrafenis/crematie, maar ook de financiële zaken vergen veel tijd.

De afwikkeling van de erfenis heeft na het overlijden over het algemeen niet direct de hoogste prioriteit. Er zijn een hoop zaken die sneller de aandacht vragen. Toch is het wel verstandig om kort na het overlijden na te denken over het al dan niet aanvaarden van een erfenis. Helaas kan het zo zijn dat de erfenis een onaangename verrassing kan bevatten. In de huidige tijd is het niet langer een vanzelfsprekendheid dat de nalatenschap uit een positief saldo bestaat. Als gevolg van de financiële crisis zijn veel woningen “onder water komen te staan”. Dit zou zomaar tot gevolg kunnen hebben dat een nalatenschap bestaat uit een negatief saldo.

Om niet hoofdelijk aansprakelijk te worden gesteld voor dit negatieve saldo is het van belang een erfenis niet zuiver te aanvaarden. Let echter wel op! Het beneficiair aanvaarden (aanvaarding onder de voorwaarde om eerst de totale nalatenschap in te zien) of verwerpen van een erfenis is een bewuste keuze, het zuiver aanvaarden van een erfenis hoeft dit niet per se te zijn. Een kleine handeling kan er al voor zorgen dat er onbewust al snel een keuze gemaakt is. Eenmaal een keuze gemaakt, kan deze niet meer worden teruggedraaid. Welke gevolgen een kleine handeling kan hebben blijkt uit de onderstaande casus:

Na de begrafenis dineerden de nabestaanden met elkaar, dit diner werd met een pinpas van moeder, de overledene, betaald. De omvang van de nalatenschap werd door de erfgenamen in een later stadium in kaart gebracht. Aangezien het saldo negatief was, werd besloten de erfenis niet te aanvaarden. Een klein probleempje: er was vanuit de nalatenschap door de erfgenamen al vermogen van overledene onttrokken (de betaling van het etentje). Dat de erfgenamen voornemens waren de erfenis niet te aanvaarden vond bij de Rechtbank geen gehoor. Dus ondanks dat de erfgenamen de erfenis wilden verwerpen, zorgde één onschuldig ogende handeling ervoor dat ze de erfenis feitelijk al zuiver aanvaard hadden. De nabestaanden zijn dus nu aansprakelijk voor de schulden uit de nalatenschap. Het onschuldige etentje bleek dus achteraf een duur maaltje te zijn geweest.

Door een erfenis eerst beneficiair te aanvaarden kan een dergelijke onaangename verrassing worden voorkomen. U voorkomt dat u hoofdelijk aansprakelijkheid bent voor de schulden uit de erfenis. Voorwaarde is wel dat er niets uit het vermogen mag zijn (en worden) onttrokken door de erfgenamen, voordat alle schulden zijn betaald. Om een erfenis beneficiair te aanvaarden (of een erfenis te verwerpen) dient een verklaring afgelegd te worden bij de Rechtbank.

Twijfelt u of u een erfenis wel of niet moet aanvaarden? Laat u helpen om in kaart te brengen wat het saldo van de nalatenschap is en wat voor u de beste keuze is. Zorg er wel voor dat u gedurende deze periode geen handelingen met het vermogen verricht. Hiermee voorkomt u dat na een periode van rouw een periode van berouw volgt.